Η ταπεινοφροσύνη μέσα στην Εκκλησία

 Είναι δύσκολο να αποκτήσει κανείς την ταπεινοφροσύνη. Διότι αν δεν απομακρυνθή από κάθε είδους δόξα, δεν θα μπορέση να αποκτήσει αυτόν τον θησαυρό. Είναι δε τόσο μεγάλη η ταπεινοφροσύνη, ώστε, ενώ ο διάβολος φαίνεται ότι μιμήται όλες τις αρετές, γι? αυτήν ούτε καν γνωρίζει τί τέλος πάντων είναι. Και ο Απόστολος, γνωρίζοντας την ασφάλεια και την σταθερότητά της, μας προστάζει να την ενστερνισθούμε και όλους όσους ασκούν τις αρετές να είναι ντυμένοι μ? αυτήν. Και αν νηστεύης, και αν ελεής, και αν διδάσκης, και αν είσαι σώφρων και συνετός, πάλι αυτήν να έχης σάν τείχος απρόσβλητο για τον εαυτό σου. Ας συσφίγγη και ας συγκρατή τις αρετές σου η ωραιότερη απ? όλες τις αρετές, η ταπεινοφροσύνη. Βλέπεις και στον ύμνο των αγίων Τριών Παίδων, πώς, ενώ καθόλου δεν έκαναν μνεία των άλλων αρετών, συγκατέλεξαν τους ταπεινούς μαζί με τους υμνούντες, χωρίς να αναφερθούν σε σώφρονες η ακτήμονες. Διότι όπως είναι αδύνατο να κατασκευασθή ένα πλοίο χωρίς καρφιά, έτσι είναι αδύνατο και να σωθή κανείς χωρίς ταπεινοφροσύνη.Επειδή δε αυτή είναι αγαθή και σωτήρια, ο Κύριος την ενδύθηκε, όταν εξεπλήρωσε το σχέδιο για την σωτηρία των ανθρώπων. Διότι λέγει: «Μάθετε από εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τή καρδία». Πρόσεξε ποιός είναι αυτός που το λέγει. Γίνε τέλειος μαθητής του. Αρχή και τέλος των αρετών σου ας γίνη η ταπεινοφροσύνη. Και εννοώ το ταπεινό φρόνημα, όχι το εξωτερικό σχήμα μόνο. Στον εσωτερικό άνθρωπο αναφέρεται. Διότι αυτόν θα τον ακολουθήση και ο εξωτερικός. Εξετέλεσες όλες τις εντολές; Το γνωρίζει ο Κύριος. Αλλά ο ίδιος σε διατάζει πάλι να γίνης δούλος από την αρχή. Διότι λέγει: «Όταν όλα τα κάμετε να πήτε: 'Αχρηστοι δούλοι είμαστε».

Η ταπεινοφροσύνη λοιπόν κατορθώνεται με ονειδισμούς, με ύβρεις, με πλήγματα. Νά ακούσης ότι είσαι ανόητος και βλάκας, ζητιάνος και φτωχός, αδύναμος και τιποτένιος, απρόκοπος σε έργα, χωρίς ευφράδεια στον προφορικό λόγο, άσχημος στην εμφάνισι, ασθενής στις δυνάμεις. Αυτά είναι τα νεύρα της ταπεινοφροσύνης. Αυτά άκουσε και έπαθε ο Κύριος. Σαμαρείτη τον είπαν και ότι έχει δαιμόνιο. Πήρε μορφή δούλου, ραπίσθηκε, πληγώθηκε.

Πρέπει λοιπόν κι εμείς να μιμούμαστε την έμπρακτη αυτή ταπεινοφροσύνη. Υπάρχουν λοιπόν μερικοί που υποκρίνονται με τα εξωτερικά σχήματα και ταπεινώνουν τον εαυτό τους, θηρεύοντας με αυτόν ακριβώς τον τρόπο την δόξα των ανθρώπων. Αλλά γίνονται φανεροί από τους καρπούς τους. Διότι μόλις υβρισθούν λίγο, δεν το υποφέρουν, αλλά ξερνούν το δηλητήριό τους όπως τα φίδια